ترمه هاشمی یزد

ترمه هاشمی بیش از 70 سال سابقه ترمه بافی دارد. بنیان گذاران ترمه هاشمی، برادران هاشمی مروستی سیدآقا و سیدغلامحسین هاشمیه مروستی هستند که این هنر صنعت را از دایی خود بنام حسن صادق در محله چهارمنار یزد فرا گرفتند. پس از استادی در کار ترمه در سال 1320 کارگاهی را تاسیس نمودند و با بافت ترمه های متنوع با برند "عمل مروستیان" به گسترش ترمه در یزد پرداختند. لازم بذکر است علاوه بر یزد، چندین دستگاه در اطراف یزد بویژه شریف آباد نیز احداث نمودند. بنابر مدارک موجود، در یکی از کارگاه های واقع در محله چهارمنار 7 دستگاه ترمه بافی مشغول به کار بوده است. اما علاوه بر این تعداد، چیزی در حدود 20 دستگاه در کارگاه های مختلف واقع در محله چهارمنار و نیز خارج از شهر یزد در حال بافت بوده است که مرغوب ترین ترمه های آن زمان را در این کارگاه ها با مواد طبیعی تولید می کردند.
روش تولید سنتی ترمه دستباف
لازمه تولید ترمه دستباف 2 کارگر بوده است که یکی بافنده و دیگری گوشواره کش نام داشت.بافنده در پایین و گوشواره کش در بالای دستگاه مستقر بوده اند و کار بافنده علاوه بر بافت، کنترل رنگها و میزان تراکم دهی به پارچه بوده است و گشواره کش نقش ژاکاردهای امروزی را ایفا میکرده است. گوشواره کش داده هایی را از طریق دستور که یکی از ارکان اساسی ترمه دستباف است به تار منتقل میکرده؛ نکته ی دیگری که ذکر آن در این قسمت ضرورت دارد، دشواری تولید این پارچه نفیس و دیگر مسائل مربوط به بافندگان آن است، چرا که بافندگان می بایست از حداقل نیروی بدنی برخوردار باشند تا بتوانند محصولی با کیفیت و مرغوب ببافند و البته تولید اندک و سخت آن دال بر همان مشکلات است که سبب شد تا بافندگان ترمه به سمت تجهیزات ماشینی سوق داده شوند؛ بطوریکه در حدود سال 1348 اولین دستگاه ترمه بافی ماشینی ماکویی شروع به تولید ترمه در خاندان هاشمی نمود. اما به دودلیل به احیای این هنر صنعت پس از حدود 50 سال پرداخت:
ارج نهادن به کار گذشتگان و قدردانی از زحمات آن بزرگان
تکنولوژی برتر و دقیقی که در ساختار دستگاه سنتی وجود دارد و حکایت از هوش و ذکاوت پیشینیان صنعتگر دارد.حاصل این همت و تلاش چندساله، احیای یک دستگاه دستباف است که هم اکنون در سازمان میراث فرهنگی یزد موجود است که به همت آقای سیدولی هاشمیه به مرحله تولید و آموزش رسیده است. گفتنی است این دستگاه طی چندسال و بر اساس تحقیقات پیگیر و مستمر بر روی بازمانده های دستگاه های قدیمی، پارچه های سنتی و مشاوره گرفتن از انگشت شمار بافندگان قدیمی که هم اکنون در قید حیات نیستند به مرحله تولید رسید.
امروزه با توجه به سلیقه ایرانی و اسلامی مردم ایران، ترمه هاشمی اقدام به تولید محصولات کاربردی و خاص چون روتختی، رومیزی، تابلویی و دیگر محصولات جانبی از جمله سجاده و جانماز، رومیزی ناهارخوری، کوسن، بالشت، پشتی و... نموده است و با وارد کردن دستگاه های مجهز بافندگی از کشورهای اروپایی همچون آلمان و ایتالیا و با طرح های زیبا و متنوع برخاسته از نقوش ایرانی-اسلامی ترمه را کاربردی تر کرده است و طرح های زیبا و خاص با سلایق مردم ایران تولید می کند.
ترمه هاشمی همچنان در صنعت بدیع و چشم نواز ترمه دست به نوآوری خواهد زد تا بتواند محصولی بهتر و نفیس تر به مردم ایران زمین ارائه کند.