شهرستان اردکان
اردکان از دو واژه «ارد» و«کان» به معنای سرزمین مقدس تشکیل شده است چرا که از گذشته موطن علما و حکما بوده است و به نوعی به "یونان کوچک" نیز اشتهار یافته است.
از مهمترین ارتفاعات موجود در این شهرستان می توان به "کوه چک چک" با ارتفاع 2745 متر در 38 کیلومتری شرقی و کوه های "خرانق " با ارتفاع قله 3199 متر در جنوب شرقی اردکان را نام برد.
بافت تاریخی داخل حصار اردکان یکی از بزرگترین بافتهای خشتی استان یزد است که مساحتی بالغ بر 50 هکتار دارد. این بافت دارای 12 محله و 12 دروازه بوده است که تنها چهار برج از آن دروازهها باقی مانده است. از شاخصههای بافت تاریخی اردکان؛ بازار، مساجد تاریخی، آبانبارها، حمّامهای فراوان و خانههایی است که فضای بهشتگونهی آنها انسان را به وجد میآورد و کوچههایی با ساباطها و دربندهای فراوان که سایهسار امنی برای انسان کویرنشین از گرما و سرما است. این بافت که از سالمترین بافتهای قدیمی کشور است، از نظر معماری دارای ارزش فراوان است و اکثر خانههای رجال و بزرگان در این بافت قرار دارد. میگویند اردکان با مدل یکی از صور آسمانی طرحریزی شده است و آن ستارهی اسد یا شیر خفته است. به این صورت شواهد نشان میدهد که اردکان از ابتدا به صورت شهر بنا شده، چرا که مردمانش با ارزشها و باورهای مشترک دست به ساخت آن زدهاند و آن را از همان ابتدا دیدارگاه دیدهاند. رونق این شهر را باید از قرن هفتم هجری به بعد جستجو کرد. از مهمترین آثار تاریخی و طبیعی این شهرستان را می توان به موارد زیر اشاره کرد.