کویر دره انجیر بافق
کوير درانجير که در شرق استان یزد واقع شده است، سومين منطقه مهم کويرى يزد به شمار مى‌رود. مساحت تقريبى آن ۱۵۰۰ کيلومتر مربع می‌باشد.کویر در انجیر در فرو رفتگی مشرق یزد که در واقع فرو رفتگی اصلی کویر یزد می باشد قرار گرفته است .رودخانه های اصلی این کویر به بخش جنوبی وارد شده و مخروط افکنه های حاشیه ای و معمولا سفید رنگ اطراف این کویر نشان دهنده شوری قابل توجه زمینهای اطراف این کویر می باشد . طول کویر بافق در حدود ۷۵ کیلومتر و عرض آن در حدود ۲۰ کیلومتر بوده و مساحت آن در حدود ۷۵۰ کیلومتر مربع می باشد . ۶۰% از آن را زمینهای رسی و ۴۰% از آن را نمکزار وسیعی پوشانده است .زمینهای رسی بخش جنوبی و شمال غربی این کویر را پوشانده اند. رودخانه های جنوبی باعث تراکم زیاد گیاهان شور زیست در قسمت جنوبی این کویر شده اند , در حالی که در قسمتهای شمالی و یا نزدیک سطح نمکزار به علت افزایش شوری زمین گیاهی مشاهده نمی شود.
نمکزاری در قسمت شمالی کویر قرار گرفته که تقریبا تمام عرض کویر را از شرق به غرب قطع می کند. سطح این نمکزار را لکه های متحد المرکزی همراه با حوزه های کوچک باتلاقی می پوشاند که در بعضی نقاط به وسیله نمک تازه پوشیده شده است. با توجه به اینکه لبه های این قشر نمکی بطور موضعی شکسته و یا اینکه به طرف بالا برگشته , می توان تصور نمود که نمکزار فعلی بر روی سطح آب فوق العاده کم عمقی شناور بوده و یا بر روی لجن اشباع شده ای بستر گرفته است. به دلیل وجود رطوبت در زیر قشر نمکی , رانندگی بر روی این کویر بشدت خطرناک و در بعضی قسمتها غیر ممکن است.
پوشش گیاهی
در داخل کویر درانجیر هیچ گونه پوشش گیاهی قابل مشاهده نیست. تنها در حاشیه کویر گیاهان هالوفیت و شور پسند همچون اشنان و گز قابل مشاهده هستند. در خارج از منطقه کویر در زمینهایی که شوری خاک کمی کاهش می یابد می توان پوشش گیاهی شامل تاغ، گون، اسفناج وحشی، تره تیزك، كاكوتی، فرفیون، گل گندم، شقایق كوهی، انغوزه، زنبق صحرایی، ملیكا، خارشتر، كلاه میرحسن، كاروانكش، افدرا، اسكنبیل، تاغ، قیچ، پرند، گز، گل كتانی، بابونه ای، شب بوی صحرایی، تلخك، اسفند ، علف شور، كلپوره، شیرینک مشاهده کرد. در حاشیه نمکزار گونه های مختلف گیاهی شامل: انجیر وحشی، درمنه، رندک، بهوه شور، اشنان، آویشن، عجوه، اردلک، سمیسک، گون، بادام کوهی، بنه، قیچ، تاغ، گز، خارشتر، اسپند، تلخه بیان، کلاه میرحسن و اسکنبیل می باشد.
حیات وحش
به دلیل شوری خاک، ضعف پوشش گیاهی و نبود چشمه های آب شیرین در منطقه حیات وحشی برای این منطقه متصور نیست اما در حاشیه نمکزار پستاندارن شاخص شامل: یوزپلنگ، پلنگ، جبیر، قوچ و میش، کل و بز، کفتار، کاراکال، گربه وحشی، خرگوش، روباه معمولی و انواع جوندگان می باشند. کبک، تیهو، باقرقره شکم سیاه، سنگ چشم خاکستری، چکاوک بیابانی، زاغ بور، دلیجه، دودوک و انواع مختلفی از پرندگان شکاری و گنجشک سانان از مهمترین پرندگان منطقه هستند.
لاک پشت مهمیزدار، بزمجه بیابانی، سوسمار خار دم ایرانی و آگامای چابک از جمله خزندگان پناهگاه حیات وحش دره انجیر بشمار می روند.
دسترسی
مسیر یزد به بافق از قسمت جنوبی این کویر عبور می کند
مسیر دیگر مسیر آسفالته بافق به حسن آباد است که پس از حسن آباد مسیر خاکی می شود و به خرانق منتهی می گردد. این مسیر از حاشیه شرقی کویر عبور می کند.
آدرس: یزد، شهرستان بافق
نمکزاری در قسمت شمالی کویر قرار گرفته که تقریبا تمام عرض کویر را از شرق به غرب قطع می کند. سطح این نمکزار را لکه های متحد المرکزی همراه با حوزه های کوچک باتلاقی می پوشاند که در بعضی نقاط به وسیله نمک تازه پوشیده شده است. با توجه به اینکه لبه های این قشر نمکی بطور موضعی شکسته و یا اینکه به طرف بالا برگشته , می توان تصور نمود که نمکزار فعلی بر روی سطح آب فوق العاده کم عمقی شناور بوده و یا بر روی لجن اشباع شده ای بستر گرفته است. به دلیل وجود رطوبت در زیر قشر نمکی , رانندگی بر روی این کویر بشدت خطرناک و در بعضی قسمتها غیر ممکن است.
پوشش گیاهی
در داخل کویر درانجیر هیچ گونه پوشش گیاهی قابل مشاهده نیست. تنها در حاشیه کویر گیاهان هالوفیت و شور پسند همچون اشنان و گز قابل مشاهده هستند. در خارج از منطقه کویر در زمینهایی که شوری خاک کمی کاهش می یابد می توان پوشش گیاهی شامل تاغ، گون، اسفناج وحشی، تره تیزك، كاكوتی، فرفیون، گل گندم، شقایق كوهی، انغوزه، زنبق صحرایی، ملیكا، خارشتر، كلاه میرحسن، كاروانكش، افدرا، اسكنبیل، تاغ، قیچ، پرند، گز، گل كتانی، بابونه ای، شب بوی صحرایی، تلخك، اسفند ، علف شور، كلپوره، شیرینک مشاهده کرد. در حاشیه نمکزار گونه های مختلف گیاهی شامل: انجیر وحشی، درمنه، رندک، بهوه شور، اشنان، آویشن، عجوه، اردلک، سمیسک، گون، بادام کوهی، بنه، قیچ، تاغ، گز، خارشتر، اسپند، تلخه بیان، کلاه میرحسن و اسکنبیل می باشد.
حیات وحش
به دلیل شوری خاک، ضعف پوشش گیاهی و نبود چشمه های آب شیرین در منطقه حیات وحشی برای این منطقه متصور نیست اما در حاشیه نمکزار پستاندارن شاخص شامل: یوزپلنگ، پلنگ، جبیر، قوچ و میش، کل و بز، کفتار، کاراکال، گربه وحشی، خرگوش، روباه معمولی و انواع جوندگان می باشند. کبک، تیهو، باقرقره شکم سیاه، سنگ چشم خاکستری، چکاوک بیابانی، زاغ بور، دلیجه، دودوک و انواع مختلفی از پرندگان شکاری و گنجشک سانان از مهمترین پرندگان منطقه هستند.
لاک پشت مهمیزدار، بزمجه بیابانی، سوسمار خار دم ایرانی و آگامای چابک از جمله خزندگان پناهگاه حیات وحش دره انجیر بشمار می روند.
دسترسی
مسیر یزد به بافق از قسمت جنوبی این کویر عبور می کند
مسیر دیگر مسیر آسفالته بافق به حسن آباد است که پس از حسن آباد مسیر خاکی می شود و به خرانق منتهی می گردد. این مسیر از حاشیه شرقی کویر عبور می کند.
آدرس: یزد، شهرستان بافق
منبع: سیری در ایران