روستای طزرجان تفت
روستای ییلاقی طزرجان در میان شیرکوه واقع شده و شیرکوه تمام زیبایی را به این روستا بخشیده است. آبادی طزرجان خود مرکز دهستان شیرکوه در شهرستان تفت میباشد که این آبادی دارای محلههایی به نامهای کلانتری، ترکی، حاجی حسینی، سرباغشاه، علی، سرخیم، تل عاشقون، پای توت سیاه، پاکوچه و حسین آباد و مزارع موقت تل زرد، مهدی آباد بالا و پایین، دوازده امام، آقا طاهر، افضل آبادی، نصیری، دولت آباد، حجت آباد، علی وابسته به این آبادی هستند. روستای تاریخی طزرجان از قدمت زیادی برخوردار است چنانچه در کتاب یادگارهای یزد آمده است که در این روستا سنگ قبری موجود است که تاریخ آن روز جمعه یازدهم ماه بهمن سنه سمان و سبعه مئابه می باشد. به عنوان مثال مسجد جامع که سنگ بنای آن نشان دهنده زمان احداث بنای آن می باشد مربوط به ۹۰۰ سال پیش می باشد و یا درخت چناری که در کنارمسجد جامع است و عمر آن را حدود ۱۵۰۰ سال تخمین زدهاند. این کارشناس روستاهای هدف گردشگری در مورد وجه تسمیه روستای طزرجان گفت: مردمان روستا میگویند؛ در روزگاران قدیم حاکمی هنگام عبور از این منطقه دخترش که به بیماری مبتلا بود چند روزی را در این محل اتراق میکند که موجب بهبود دخترش می گردد پس از آن به این محل طزرجان گفتهاند که به معنی بازگشت جان می باشد و در لغت به معنی خانه زمستانی بکار رفته است و ممکن است که نام طزرجان به دلیل اقلیم کوهستانی و سردی که دارا می باشد به این محل داده شده است.
در منطقه طزرجان کوه برفخانه با ارتفاع ۳۹۷۲ متر از سطح دریا مرتفع ترین قله روستا میباشد که پای دیواره آن اکثر مدت سال پر از برف است. کوه برفخانه براساس اظهارات نبوی، محل یخچال دائم در زمانهای گذشته بوده است، چنین پدیده ژئومورفولوژی در قلب کویر ایران یک پدیده جالب و دیدنی می باشد. وی از دیگر کوههای این روستا، کوه کلا، کوه ساده، کوه برزین و کوه دخمه را نام برد. این کارشناس همچنین چشمههای معروف روستا به چشمههای تل شنو، چشمه لاکلنگ، بابادامک، سرخونی، دره بیرون، رحمانی، لاموشک، بید قمر و چشمه مستوفی اشاره کرد. این چشمهها به اقتضای طبیعت منطقه و وجود آهک و کارست در زمین شناسی این روستا در هر گوشه و کنار منطقه جوشش پیدا کرده که بیشتر این چشمهها در دامنه کوه برفخانه قرار دارند و باغات مصفا و مزارع زیبا و کانونهای روستایی را در طول مسیر سیراب می کنند و مناظر بدیع و بسیار شگفت انگیز طبیعی در هر قسمت این دامنه پدید آورده است که فصل زیبایی را با فصل زیبای دیگر پیوند زده است نه تنها هنرمند بلکه هر گردشگری را به خود جلب می کند. : یخچالها در زمان فعالیتشان دره هایی U شکل را به وجود آورده اند که جذابیت فوق العاده ای به این منطقه بخشیده است. مردم دهستان طزرجان در داخل این درهها به امرار معاش می پردازند که درههای معروف طزرجان شامل: لاکازرتبه، لافراخ و کوته ته و دره های کوه دخمه شامل بادر، لرد کاغذون، تل گرازون، بنه انگورک، تنگه می باشد. همچنین از دیگر جاذبههای گردشگری روستا غارها و گالریهای کارستی است.
از قنات های معروف و دیدنی این روستا می توان به قناتهای روح الامین، چشمه زردشتی، جنگل باقلها، بید قنبر، تل شنو، گویله، گلشن، لاموشک، افضل آباد و قنات مزرعه فرهنگ اشاره کرد. : در این منطقه، قنات ها به صورت چشمه و سر باز می باشد و حدود قریب ۶۱ قنات در این روستا وجود دارد. از جاذبههای دیدنی روستا می توان باغات سر سبز این منطقه را نام برد که این باغات از یک طرف دارای قدمت باستانی و از طرف دیگر از زیبایی و سرسبزی خاصی برخوردار هستند و باغ گلشن، باغ اعلایی، باغ فرهنگ، باغ پیشخوان، باغ دکتر حافظی، باغ حاج علی اکبر صادقیان و باغ افشار از جمله باغهای دارای قدمت باستانی می باشند. از آثار و بناهای تاریخی و فرهنگی در محدوده پیرامونی روستای طزرجان بالغ بر ۲۰ اثر شناسایی شده است، خاطرنشان کرد: گورستان یکی از این بناهاست به طوری که در قبرستان معروف به «لشکرگاه» چند سنگ قبر وجود دارد که تاریخ حک شده آن نشاندهنده قدمت سکونت انسان در این محدوده می باشد و در آن سه قطعه سنگ که دارای قدمت تاریخی می باشند دیده می شود.
قبرستان دوازده امام، درخت کهنسال و دیرزیست چنار که قدمت بیش از ۱۵۰۰ سال دارد، مسجد جامع طزرجان که سنگ بنای آن مربوط به ۹۰۰۰ سال پیش است، کوه دخمه، حمام جنها، خانه شاهزاده، خانه موشیری، آسیاب آبی، باغ اوصاد، پاگدار، چاه الماس یخی، ساختمان قدیمی مشکینی، اعرابی ها، بشارت و … درخت گردو، درختان سپیدار و تنومند باغ فرهنگ و … را از دیگر آثار و بناهای تاریخی و فرهنگی روستای طزرجان برشمرد. با توجه به پتانسیلها و شرایط بکر و طبیعی روستای طزرجان، این روستا به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری استان یزد مصوب گردید.
آدرس: یزد، تفت، 30 کیلومتری تفت