مسجد جامع سریزد
بر بدنه کاهگلی دیوار آن کتیبه ای از دوران قاجار به چشم میخورد که مرمت مسجد را به زمان "پادشاه فلک بارگاه،ناصرالدین شاه قاجار" نسبت میدهد. احداث بنای مسجد جامع سریزد بنا به روایتی به ۱۴۰۰ سال پیش باز می گردد که مصادف با ورود مسلمانان به رهبری حضرت امام حسن مجتبی (ع) به یزد ونابودی یزد گرد وبرقراری حکومت اسلامی در این مرز وبوم است .
در مورد وجه تسمیه این مسجد چنین روایت است که حضرت امام حسن مجتبی (ع) با یاران خود به سرزمین پارس حمله می کنند و آنجا را به تصرف خود در می آورند وورود آنها تا شهر های یزد و شهر فرافر می رسد وبا حمله امام حسن (ع) کلیه آتشکده ها از جمله آتشکده ای که در فرافر بود از بین می رود وآن حضرت در آنجا مسجدی ساخته ونماز به جا می آورند واین مسجد به خاطر نماز آن حضرت متبرک ومقدس است ومورد احترام اهالی این منطقه می باشد.
بر اساس روایتی در یک شب عده ای از سارقان برای سرقت اشیا مسجد جامع سر یزد به آنجا حمله می برند وهنگامی که در حال کوبیدن افسار اسبهای خود به دیوار بودند جرقه هایی ایجاد شده و نوری پدید می آید که دزدان با مشاهده این نور پا به فرار می گذارند روایت دوم این است که شخصی به نام ابوالقاسم عبدالهی هنگام اذان صبح برای خواندن نماز به مسجد جامع سریزد وارد شده و مشاهده می کند که چهل چراغ مسجد روشن است واو به نیت این که صبح شده و هوا روشن خواهد شد چهل چراغ را خاموش می کند اما پس از چند لحظه چهل چراغ خود به خود روشن می شود سپس مرحوم ابوالقاسم برای اطمینان که خواب نمی بیند آبی به صورت زده اما باز می بیند که چهل چراغ را که خاموش کرده باز روشن شده است آن مرحوم به بزرگی این مسجد پی می برد و با سر دادن چند الله اکبر از مسجد خارج می شود مسجد جامع سریزد دارای دو صحن تابستان خانه و زمستان خانه می باشد که محرم الحرام ۱۳۳۸مرمت وباز سازی شده است در حیاط صحن تابستان خانه این مسجد چاه آبی وجود دارد که عمق آن به ۳۵ متر می رسد و بنا به گفته اهالی سریزد آب این چاه در هیچ موقع از سال خشک نمی شود و مردم در قدیم از آب این چاه برای وضو استفاده می کرده اند مسجد جامع تاریخی محله پایین سریزد است احداث بنا بسیار زیبایی است این مسجد در مقابل رباط نو سریزد و در اطراف آن کاروانسرای یزد واقع شده است در محراب اصلی و قدیمی آن سنگ مرمری وجود دارد که بر روی آن نقوشی وجود دارد و در هنگام خاموشی روشن می شود در ورودی این مسجد باز سازی شده و در پیشانی آن دور تا دور بر کتیبه ای آیات قرآن نقش بسته است گنبد فیروزه ای مدوری بر بالای ان خود نمایی می کند که دارای نقش های لوزی زیبایی است و بر کتیبه بالای سر در ورودی آیه شریفه انما یعمر مساجد الله من امن بالله کاشیکاری شده است تابستان خانه آجر کاری می باشد و دارای دو اشکوب می باشد شبستان مسجد طاق و چشمه و با گچ اندود می باشد و تا یک متر پایین دیوارها باسنگ پوشیده شده است. در سقف شبستان با سنگ مرمر نور گیرهایی تعبیه شده است.
آدرس: یزد، 40 کیلومتری جاده یزد-کرمان، روستای سریزد