روستای تُرک آباد اردکان
بافت روستای ترک آباد مربوط به ۷۴۷ ه. ق. به بعد است و در شهرستان اردکان، بخش مرکزی، روستای ترک آباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۴۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است روستای ترک آباد در ۵ کیلومتری غرب اردکان در مسیر راه اردکان- نائین قرار دارد با موقعیت ۵۳ درجه و ۵۸ دقیقه طول و ۳۲ درجه و ۴۱ دقیقه عرض جغرافیایی است. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۰۲۰ متر می باشد و طبق سرشماری سال ۱۳۷۰ دارای ۲۲۹۱ نفر جمعیت بوده که در ۴۲۵ خانوار ساکن هستند.این روستا در سال ۷۴۷ هجری قمری به امر دختران امیر مبارزالدین محمد، خان زاده خاتون و مختومزاده خاتون احداث گردیده و آن دو خواهر آن قنات را وقف نموده اند به بقعه خود که مدفن ایشان است و در جنب مزار شیخ تقی الدین دادا محمد در محله شیخداد یزد قرار دارد پس از احداث این روستا علاوه بر مسلمین عده ای زردشتی نیز در آن ساکن بوده اند و کم کم موبدان زردشتی مقیم کثنویه یزد و دستوران شیراز و اصفهان نیز به ترک آباد عزیمت نموده و آتش مقدس “ورهرام” را هم با خود به ترک آباد بردند و در اندک زمانی ترک آباد به مرکز دینی زردشتیان و نشیمنگاه دستوران دستور ایران تبدیل گردید و از سال ۸۶۹ هجری قمری نامه هایی به امضاء موبدان موبد از ترک آباد به هند ارسال شده و حتی در کتاب تذکره سخنوران یزد درباره دستور “ماونداد ترک آبادی” آمده است که دستور ماونداد از دستوران دانشمند ترک آباد بوده و از دستوران دستور ایران محسوب می گردیده است و کلیه پرسش های پارسیان هند از طرف این خانواده پاسخ داده می شده است.
تنها اثری که از زردشتیان ترک آباد وجود دارد دخمه ای در دیلم است که قبلاً از آن نام برده شده و مورد استفاده زردشتیان ترک آباد و احمدآباد قرار می گرفته است. در ترک آباد فعلاً هیچ خانواده زدشتی یا اثری از پرستشگاه های آنها وجود ندارد و معلوم نیست از چه زمانی و به چه علتی آنها ترک آباد را ترک کرده و به شریف آباد نقل مکان نموده اند.تنها اثر تاریخی ترک آباد قلعه آن بوده است که چند سال قبل ویران گردیده و جای آن مدرسه ای بنا شده است و مسجد و حسینیه آن تازه ساز است و خانه های قدیمی آن نیز اکثراً ساده و خشت و گلی است و یکی دو آب انبار قدیمی موجود در این روستا آن هم فاقد سنگ تاریخ می باشد. در نزدیکی روستا در کنار جاده برای راهنمایی مسافرین میل آجریی به ارتفاع ۳ متر قرار داشته است و بر روی کتیبه آن این جمله نقر شده بوده: “عمل حاجی حسین جاووش محمودآبادی ۱۳۳۱” که متأسّفانه در چند سال قبل این میل نیز توسط افراد ناشناسی ویران گردیده و فعلاً اثری از آن باقی نیست. ترک آباد در حال حاضر یکی از روستاهای پرجمعیّت اردکان می باشد و از نظر امکانات رفاهی وضع مناسبی دارد و دارای آب و برق و تلفن و دبیرستان و مدرسه ابتدائی و راهنمایی و درمانگاه و غیره می باشد و احداث یکی دو خیابان در داخل روستا می تواند وضع آن را بطور کلی دگرگون سازد.
تنها اثری که از زردشتیان ترک آباد وجود دارد دخمه ای در دیلم است که قبلاً از آن نام برده شده و مورد استفاده زردشتیان ترک آباد و احمدآباد قرار می گرفته است. در ترک آباد فعلاً هیچ خانواده زدشتی یا اثری از پرستشگاه های آنها وجود ندارد و معلوم نیست از چه زمانی و به چه علتی آنها ترک آباد را ترک کرده و به شریف آباد نقل مکان نموده اند.تنها اثر تاریخی ترک آباد قلعه آن بوده است که چند سال قبل ویران گردیده و جای آن مدرسه ای بنا شده است و مسجد و حسینیه آن تازه ساز است و خانه های قدیمی آن نیز اکثراً ساده و خشت و گلی است و یکی دو آب انبار قدیمی موجود در این روستا آن هم فاقد سنگ تاریخ می باشد. در نزدیکی روستا در کنار جاده برای راهنمایی مسافرین میل آجریی به ارتفاع ۳ متر قرار داشته است و بر روی کتیبه آن این جمله نقر شده بوده: “عمل حاجی حسین جاووش محمودآبادی ۱۳۳۱” که متأسّفانه در چند سال قبل این میل نیز توسط افراد ناشناسی ویران گردیده و فعلاً اثری از آن باقی نیست. ترک آباد در حال حاضر یکی از روستاهای پرجمعیّت اردکان می باشد و از نظر امکانات رفاهی وضع مناسبی دارد و دارای آب و برق و تلفن و دبیرستان و مدرسه ابتدائی و راهنمایی و درمانگاه و غیره می باشد و احداث یکی دو خیابان در داخل روستا می تواند وضع آن را بطور کلی دگرگون سازد.
آدرس: یزد، اردکان، 3 کیلومتری اردکان، روستای تُرک آبادمنبع: سیری در ایران